Umowa o pracę tymczasową, a umowa o pracę. Wszystko co musisz wiedzieć jako pracownik tymczasowy
Umowa o pracę tymczasową kojarzy się często z nieatrakcyjnymi warunkami zatrudnienia i niższą pozycją w hierarchii firmowej. Jednak warto wiedzieć, że tak samo jak umowa o pracę podlega przepisom Kodeksu Pracy oraz aktom prawnym regulującym ważne kwestie stosunku pracy.
Umowa o pracę tymczasową zawiera jednak pewne zmiany, co w konsekwencji powoduje różnice między niektórymi prawami pracownika tymczasowego i pracownika na zwykłej umowie o pracę. O jakie dokładnie różnice chodzi? Wszystko wyjaśniamy w poniższym artykule.
Czym różni się umowa o pracę tymczasową od zwykłej umowy o pracę?
Umowa o pracę tymczasową to taka umowa, która podpisywana jest pomiędzy agencją pracy tymczasowej a pracownikiem i pracodawcą. Pracodawca w tym przypadku jest klientem agencji pracy, która pośredniczy w zatrudnieniu pracownika. Do jej obowiązków należy wypłata wynagrodzenia i zajmowanie się sprawami kadrowo płacowymi. Natomiast pracownik wykonuje swoją pracę u pracodawcy i na jego rzecz, zupełnie tak jak w przypadku zwykłej umowy o pracę.
Relacje pomiędzy pracownikiem, agencją pracy i pracodawcą przedstawia poniższa infografika.
Umowa o pracę tymczasową podpisywana jest na określony czas, np. tydzień, miesiąc lub 3 miesiące. Dlatego może być ciekawą opcją dla studentów lub uczniów mających trochę wolnego czasu na feriach czy wakacjach. Z pewnością łatwiej znajdą oni pracę na okres wolnego od szkoły udając się do agencji pracy tymczasowej niż szukając wśród ofert pracy stałej. Gdyż pracodawcy często stawiają warunek – zatrudnimy, ale tylko kandydatów zainteresowanych pracą na dłużej.
Możliwości zatrudnienia
Zatrudnienie pracowników tymczasowych przez pośrednictwo agencji wiąże się z wieloma udogodnieniami dla pracodawców, w związku z czym chętnie korzystają z tej możliwości. Natomiast należy pamiętać, że nie w każdym przypadku takie zatrudnienie będzie możliwe. Przede wszystkim w oparciu o umowę o pracę tymczasową można wykonywać pracę:
- sezonową, o charakterze okresowym i doraźnym, lub
- podczas, gdy terminowe wykonanie tej pracy przez osoby zatrudnione u pracodawcy nie jest możliwe, albo
- kiedy wykonanie pracy zależy od pracownika będącego na długotrwałym urlopie, bądź zwolnieniu lekarskim.
Natomiast pracodawca nie może zatrudnić pracownika tymczasowego:
- do pracy szczególnie niebezpiecznej,
- który już pracuje u tego pracodawcy,
- na stanowisko, na którym w ostatnich 3 miesiącach zatrudniony był inny pracownik i nie z winy tego pracownika rozwiązano stosunek pracy.
Szczegółowe zasady i regulację odnośnie możliwości zatrudnienia reguluje ustawa o zatrudnieniu pracowników tymczasowych dostępna na stronie https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031661608/U/D20031608Lj.pdf
Umowa o pracę tymczasową a składki ZUS
Pod względem składek ZUS pracownik zatrudniony na umowie o pracę tymczasową ma takie same prawa jak każdy, kto zatrudniony jest na stałe. Zatem przysługują mu wszystkie składki ZUS z ubezpieczeniem zdrowotnym i społecznym. Ubezpieczenie to obejmuje też, ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe i emerytalne.
Oprócz składek ZUS i ubezpieczenia jak na umowie o pracę, pracownikom tymczasowym przysługuje też dodatkowy ekwiwalent, za godziny nadliczbowe.
Umowa z agencją pracy tymczasowej – czas trwania
Kwestia czasu zatrudnienia w oparciu o przedłużanie umowy tymczasowej z agencją pracy, to dość kontrowersyjny i szeroko komentowany temat w środowiskach pracowniczych.
Obecnie kwestia ta jest regulowana ustawowo. Jednak w dalszym ciągu daje dość spore pole do nadużyć ze strony pracodawców. Jak mówią zapisy ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, agencja pracy może delegować pracownika do świadczenia pracy na rzecz jednego pracodawcy na okres do 18 miesięcy w ramach czasu trwającego 36 miesięcy. Zatem po przepracowaniu 18 miesięcy na umowie lub kilku umowach tymczasowych u jednego pracodawcy, przez kolejne 18 miesięcy ten sam pracownik nie może pracować u tego samego pracodawcy.
Zapis ten ma chronić pracowników przed niechęcią zatrudniania ich na stałe i ciągłym przedłużaniem umów tymczasowych. Natomiast czekanie przez 1,5 roku na stabilne zatrudnienie z punktu widzenia pracowników może być po prostu stratą czasu. Bo co w przypadku jeśli pracownik po tym czasie nie zostanie jednak zatrudniony na stałe?
Wynagrodzenie pracownika tymczasowego
Wynagrodzenie za pracę osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę tymczasową ustala pracodawca i co istotne musi być ono równoważne w stosunku do wynagrodzenia osób na tym samym stanowisku, zatrudnionych bezpośrednio przez pracodawcę. Reguluje to ustawa o zatrudnieniu pracowników tymczasowych.
Badania lekarskie i BHP
Niezależnie czy stosunek pracy opierać się będzie o umowę tymczasową czy umowę o pracę, jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy, pracownik musi przejść badania lekarskie, szkolenie BHP i szkolenie stanowiskowe.
Kwestią umowną jest natomiast po czyjej stronie leży organizacja badań lekarskich i szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Może to zorganizować zarówno agencja pracy jak i pracodawca.
Dodatkowo, jeśli w czasie wykonywania pracy istnieje ryzyko uszkodzenia obuwia i odzieży pracownika, wówczas pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia stroju roboczego.
Zatem jak się okazuje pod tym względem obowiązują te same zasady dla pracowników zatrudnionych przez agencje pracy tymczasowej, jak i tych zatrudnionych przez pracodawcę.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę tymczasową
Regulacje umowy tymczasowej pod względem wypowiedzenia, są nieco inne niż w przypadku umowy o pracę.
Główną determinantą okresu wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę tymczasową, jest czas na jaki została zawarta.
W przypadku, gdy umowa o pracę tymczasową została zawarta na okres:
- do 2 tygodni, okres wypowiedzenia wynosi 3 dni,
- powyżej 2 tygodni, okres wypowiedzenia wynosi tydzień.
Dla porównania spójrzmy jeszcze jak wygląda okres wypowiedzenia przy zawarciu umowy o pracę bezpośrednio z pracodawcą. W tym przypadku kluczowy jest nie czas na jaki została zawarta umowa, a staż pracy u konkretnego pracodawcy. Zatem okres wypowiedzenia wyniesie kolejno:
- 2 tygodnie – dla stażu pracy do 6 miesięcy
- 1 miesiąc – dla stażu pracy od 6 miesięcy do 3 lat
- 3 miesiące – dla stażu pracy większego niż 3 lata
Urlop na umowie tymczasowej
W przypadku standardowej umowy o pracę wymiar urlopu wynosi:
- 26 dni, dla pracownika o stażu pracy powyżej 10 lat,
- 20 dni, dla pracownika o stażu pracy do 10 lat.
Natomiast dla pracowników tymczasowych sprawa wygląda inaczej. Wymiar urlopu jest stały i nie zależy od stażu pracy, ani czasu na jaki podpisana została umowa. Pracownikowi tymczasowemu przysługuje 2 dni urlopu za każdy przepracowany miesiąc, a więc 24 dni w roku.
📝 Ważne
Pierwsze 2 dni urlopu pracownikowi tymczasowemu przysługuje po przepracowaniu 30 dni na rzecz pracodawcy użytkownika.
A co z urlopem na żądanie?
Urlop na żądanie przysługuje pracownikom tymczasowym wyłącznie wtedy, gdy została podpisana umowa o pracę tymczasową na okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Natomiast pracownicy etatowi nabywają prawo do urlopu na żądanie już po pierwszym miesiącu zatrudnienia.
Umowa o pracę tymczasową a zwolnienie lekarskie L4
A co ze zwolnieniem lekarskim? Czy pracownik na umowie tymczasowej może sobie na to pozwolić? Co jeśli zachoruje?
Jeśli chodzi o zwolnienie lekarskie L4, to pracownik zatrudniony na umowie tymczasowej ma dokładnie takie same prawa jak osoba na etacie zatrudniona w oparciu o tradycyjną umowę o pracę.
Umowa o pracę tymczasową a ciąża
Podobnie jak w przypadku zwolnienia lekarskiego wygląda kwestia ciąży. Kobieta w ciąży ma takie same prawa będąc zatrudniona na umowie tymczasowej, jak i w oparciu o pracę stałą na umowie o pracę.
Dlatego jeśli umowa została podpisana na czas dłuższy niż jeden miesiąc, a jej wygaśnięcie nastąpi po upływie pierwszego trymestra ciąży, umowa zostaje automatycznie przedłużona.
Czy praca tymczasowa wlicza się do stażu pracy?
W tym przypadku odpowiedź już nie jest taka prosta.
Staż pracy to z definicji okres zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę. Decyduje on o wielu kwestiach związanych z zatrudnieniem, takich jak ilość dni urlopu, wynagrodzenie, okres wypowiedzenia oraz prawo do emerytury jak i jej wysokość.
Praca tymczasowa, co prawda może być wliczana do stażu pracy, jednak pod warunkiem, że została zawarta na podstawie umowy o pracę.
Co to oznacza w praktyce?
Pracownik zatrudniany przez agencję pracy tymczasowej powinien podpisać umowę o pracę spełniającą wymagania określone w przepisach prawa pracy. Tylko po spełnieniu powyższych warunków praca tymczasowa będzie wliczana do stażu pracy.
Powinni zwrócić na to uwagę zwłaszcza osoby pracujące przez dłuższy czas w oparciu o umowę tymczasową. Może się okazać, że czas jaki przepracowali, nie będzie się wliczał przy obliczaniu czasu uprawniającego do uzyskania emerytury. Dodatkowo wliczenie pracy tymczasowej do stażu pracy może też zależeć od pracodawcy.
Warto zatem dokładnie przeczytać umowę przed jej podpisaniem oraz zwrócić uwagę na przepisy dotyczące stażu pracy, a także dopytać w agencji zatrudnienia czy okres wykonywania pracy tymczasowej wliczał się będzie do ogólnego stażu pracy uprawniającego do emerytury.
Podsumowanie
Umowa o pracę tymczasową w wielu kwestiach zapewnia takie same uprawnienia jak standardowa umowa o pracę. Jedną z istotnych różnic między obiema formami zatrudnienia może być niewliczanie się pracy tymczasowej do stażu pracy, który potrzebny jest do uzyskania emerytury.
Jednak w pewnych sytuacjach może być dla pracowników korzystna. Np. kiedy mają ograniczony okres czasu do pracy, tak jak studenci czy uczniowie podczas wakacji. Natomiast jak sama nazwa wskazuje, jej celem nie jest długoterminowe zatrudnienie, a krótki okres czasu i tego należałoby się trzymać.