Testy rekrutacyjne - Jak skutecznie sprawdzić kandydata na etapie rekrutacji?

Po co przeprowadza się testy rekrutacyjne?

Testy rekrutacyjne są po to, aby pomóc firmom w wyborze najlepiej pasujących kandydatów na dane stanowisko. Dzięki nim, pracodawcy mogą ocenić umiejętności, wiedzę i doświadczenie potencjalnych pracowników. Testy rekrutacyjne pozwalają również dokładnie zobaczyć, jak kandydaci radzą sobie w konkretnych sytuacjach związanych z pracą oraz czy potrafią efektywnie rozwiązywać problemy. Ponadto, mogą pomóc w weryfikacji informacji podanych przez kandydatów w CV i podczas rozmów kwalifikacyjnych. Dzięki nim, pracodawcy mają większą pewność, że przyszły pracownik spełni oczekiwania i zadania związane z danym stanowiskiem.

✅ Zobacz: Assessment center – metoda rekrutacji na stanowiska kierownicze

Testy rekrutacyjne to także sposób na sprawdzenie, jak kandydaci radzą sobie z presją czasu i jak dobrze potrafią pracować w zespole. Dlatego też, są one nieodłącznym elementem procesu rekrutacyjnego wielu firm pomagając im zatrudnić najbardziej odpowiednie osoby.

Ocena kandydatów to jedynie jeden z punktów całego procesu rekrutacyjnego.

Z jakimi testami możesz się spotkać? – Rodzaje testów rekrutacyjnych

Przedstawiamy zestawienie różnych rodzajów testów rekrutacyjnych, na które możesz się natknąć podczas procesu rekrutacji. Poniżej znajdziesz informacje na temat każdego z testów, zapoznasz się z głównymi kategoriami oraz dowiesz się nieco więcej o tym jakie kompetencje sprawdza.

Testy manualne

Tego typu testom mogą podlegać wszelkiego rodzaju operatorzy, monterzy oraz osoby zajmujące się składaniem złożonych układów w pracy na produkcji. Testy manualne mają na celu sprawdzenie znajomości budowy danego układu, wiedzy technicznej oraz umiejętność znalezienia pasujących od siebie części.

Przykładem takiego testu jest np. złożenie modelu turbosprężarki z otrzymanych części.

Testy językowe

Testy językowe są bardzo popularne podczas rekrutacji na stanowiska, gdzie wymagany jest język obcy. Test może mieć formę ustną lub pisemną. Pisemne dzielą się na zadania otwarte i testy wyboru odpowiedzi. Jeśli stanowisko pracy związane jest z wąską specjalistyczną branżą, należy spodziewać się, że sprawdzana będzie znajomość języka pod kątem słownictwa technicznego z danej dziedziny.

Testy psychologiczne

Testy psychologiczne służą do oceny poziomu inteligencji emocjonalnej, cech osobowości i zdolności poznawczych rekrutowanej osoby. Testy te pozwalają ocenić czy dana osoba potrafi panować nad emocjami oraz w jaki sposób reaguje w silnym stresie.

Jednym z popularnych podziałów testów psychologicznych jest ten, który wyszczególnia testy kognitywne i niekognitywne. Pierwsze oceniają ogólną inteligencję kandydata oraz zdolności językowe. Natomiast drugi rodzaj testów (niekognitywne) badają osobowość, system wartości czy motywację.

Kolejnym rodzajem testów psychologicznych są testy psychometryczne. Te z kolei w obiektywny i ustandaryzowany sposób analizują próbki zachowania w sytuacji testowej i na tej podstawie wyciągane są wnioski o prawdopodobnych zachowaniach poza warunkami zaaranżowanymi na potrzeby badania. To popularna metoda badań psychologicznych stosowanych w rekrutacji.

Testy osobowości zawodowej

Test osobowości zawodowej to narzędzie, które pomaga zidentyfikować silne i słabe strony oraz preferencje zawodowe badanej osoby. Test ten analizuje różne aspekty osobowości, takie jak inteligencja emocjonalna, styl pracy, predyspozycje komunikacyjne czy preferowane środowisko pracy. Wyniki testu dają wgląd w umiejętności, cechy i zainteresowania danego kandydata, które mogą przyczynić się do rozwoju w konkretnej dziedzinie zawodowej. Test ten pozwala przedsiębiorstwom dobrze dopasować kandydatów do wymagań konkretnego stanowiska, jak i osobie badającej lepiej poznać siebie i zrozumieć, w jakim środowisku pracy czuje się najlepiej oraz jakie umiejętności powinna rozwijać.

Przykładem tego typu testu jest test osobowości zawodowej Hollanda. Składa się on z pytań zamkniętych, przy których osoba badana wybiera stwierdzenia, z którymi się zgadza, np. lubię rywalizować z innymi (tak / nie).

Następnie zgodnie z kluczem, odpowiedzi są zliczane, a uzyskany wynik określa dominujący typ osobowości zawodowej kandydata.

Testy psychomotoryczne (aparaturowe)

Testy aparaturowe badają przede wszystkim takie zdolności psychomotoryczne jak spostrzegawczość, refleks czy koordynacja wzrokowo-ruchowa. Tego typu testom poddawani są kandydaci na żołnierzy, policjantów, pilotów, kierowców zawodowych, a także kolejarzy, górników i operatorów maszyn.

Testy werbalne

Testy werbalne sprawdzają umiejętności kandydatów pod względem oceny szczegółowych informacji pisemnych w celu wykorzystania ich w praktyce. Najczęściej test wygląda tak, że osoba badana otrzymuje fragment tekstu, a następnie ma odpowiedzieć na pytania nawiązujące do przeczytanej treści.

Tym sposobem można określić czy kandydat posiada umiejętności takie jak:

• odnajdywanie informacji w tekście
• logiczne myślenie
• porównywanie argumentów
• szybkość analizowania informacji
• czytanie ze zrozumieniem
• interpretacja faktów

Testy wiedzy zawodowej

Testy wiedzy mają na celu sprawdzić teoretyczną i techniczną wiedzę kandydatów z konkretnej specjalizacji zawodowej. Dobrze sprawdzają się w rekrutacjach na stanowiska, na których potrzeba posiadać wiedzę z danego obszaru, by skutecznie realizować obowiązki na stanowisku pracy.

Testy umiejętności zawodowych

Podczas gdy testy wiedzy badają teoretyczną znajomość wybranych zagadnień, testy umiejętności sprawdzają czy kandydat potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce. Często podczas tego typu testów sprawdza się równolegle zdolności poznawcze pod kątem konkretnego stanowiska.

Zatem test kompetencji zawodowych przygotowuje się pod konkretne stanowisko i umiejętności, które odgrywają kluczową rolę. Tym sposobem dowiadujemy się czy kandydat umiejętnie wykorzystuje posiadaną wiedzę w praktyce oraz czy jego zdolności poznawcze są wystarczające na danym stanowisku.

Przykładem może być pytanie o wykorzystanie danych z Google Search Console do sprawdzenia, które z podstron danego serwisu internetowego mają najmniej korzystny stosunek wyświetleń do kliknięć oraz zaproponowanie rozwiązania, które poprawi niekorzystną proporcję.

Testy poznawcze

Testy umiejętności poznawczych badają intelektualną wydajność kandydata w kilku wymiarach. Dzięki temu umożliwiają ocenę potencjału intelektualnego badanych osób. Podczas selekcji kandydatów stosuje się następujące testy zdolności poznawczych:

• Testy numeryczne / testy myślenia numerycznego – sprawdzają sprawność myślowego wykonywania operacji liczbowych.
• Testy umiejętności analitycznych – skupiają się na badaniu zdolności myślenia dedukcyjno-indukcyjnego.
• Testy dokładności / testy dbałości o szczegóły – badają precyzję, skrupulatność oraz zdolność dostrzegania drobnych błędów.
• Testy rozumowania – podczas tego typu testów najczęściej sprawdza się takie parametry intelektualne jak podzielność uwagi, szybkość przetwarzania danych oraz sprawne planowanie i zdolność ustalania priorytetów.
• Testy umiejętności rozwiązywania problemów – bada zdolność do zauważania, definiowania i rozumienia problemów oraz analizy danych w celu podejmowania korzystnych decyzji z perspektywy osiągnięcia konkretnego celu. Tego typu testy pomagają wyłonić kandydatów, którzy są zdolni do analitycznej oceny sytuacji i podejmowania właściwych decyzji.

Testy zachowań

Testy zachowań, inaczej testy behawioralne sprawdzają w jaki sposób kandydat zachowa się w określonych sytuacjach. Jednym z podstawowych testów behawioralnych jest rozmowa kwalifikacyjna. Właśnie podczas rozmowy rekruter otrzymuje pierwszy ogląd cech osobowości kandydatów do pracy. Jednak zwykła rozmowa może nie wystarczyć, aby dowiedzieć się np. jak kandydat zareaguje w sytuacji kryzysowej. Dlatego z pomocą przychodzą testy zachowań.

Przykładowe cechy oraz wynikające z nich zachowania można zbadać testując np.: zarządzanie czasem, sposób pracy zespołowej, rozmowę z klientem, proaktywność i podejmowanie inicjatywy, zachowanie w stresie oraz kreatywność.

Szczególnymi przypadkami testów behawioralnych są:

• test chwiejnego krzesła
• test filiżanki kawy
• test recepcjonistki
• test ze sprzedażą długopisu

Kto może stosować testy w procesie rekrutacji?

W zależności od rodzaju badania przeprowadzać oraz interpretować może je – psycholog, socjolog, specjalista HR lub inna uprawniona osoba – w sposób profesjonalny. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że badanie nie może ujawniać informacji osobistych, co do których pracodawca nie ma prawa dostępu. Badanie może analizować jedynie cechy i predyspozycje, które przydatne są do pełnienia obowiązków na danym stanowisku.

Przed rozpoczęciem badania kandydat powinien być również poinformowany o celu i zakresie informacji jakie zostaną pozyskane za jego pośrednictwem, a także powinny zostać wymienione osoby, które będą miały dostęp do wyniku badania. Warto też wspomnieć, że osoby te zobowiązane są do zachowania tajemnicy zawodowej.

Kolejną ważną kwestią jest uzyskanie zgody kandydata do przeprowadzenia takiego badania, gdyż wg. ustawy jest to szczególny rodzaj danych osobowych jakie zostają przetwarzane w czasie procesu rekrutacji.

Testy psychometryczne a testy niepsychometryczne – czym się różnią?

Różnica pomiędzy tymi dwoma rodzajami testów polega na sposobie przeprowadzania badania i analizie wyników. Testy psychometryczne są oparte na solidnych podstawach naukowych i wykorzystują precyzyjne techniki pomiarowe. Są one ściśle ustandaryzowane i umożliwiają obiektywną ocenę umiejętności i cech psychologicznych. Natomiast testy niepsychometryczne są mniej formalne i opierają się na subiektywnym osądzie lub autorskiej teorii. Nie są tak precyzyjne i nie gwarantują takiej samej rzetelności i wiarygodności wyników.

Testy psychologiczne na rozmowie kwalifikacyjnej – jak się przygotować?

Testy psychologiczne na rozmowie kwalifikacyjnej mogą być poważnym wyzwaniem, jednak istnieją sposoby, aby się na nie odpowiednio przygotować. Po pierwsze, warto zapoznać się z różnymi rodzajami testów, takimi jak testy osobowości, testy inteligencji emocjonalne czy testy umiejętności przywódczych. Można też skorzystać z dostępnych w Internecie materiałów i przykładowych pytań, aby zapoznać się z typowymi zagadnieniami i spróbować na nie odpowiedzieć. Warto też zadbać o entuzjastyczne podejście i o to abyśmy byli wypoczęci, gdyż dzięki temu maksymalnie wykorzystamy swój intelektualny potencjał i zwiększymy szanse na pomyślny wynik testu.